Eind januari ging in de Italiaanse bioscopen dan eindelijk de langverwachte film Il primo re (De eerste koning) in première: een verfilming van het verhaal uit de Romeinse mythologie over de tweeling Romulus en Remus. Volgens de legende werden de twee broers, nadat zij in een mandje in de Tiber waren gegooid, gevonden en gezoogd door een wolvin. Toen zij eenmaal volwassen waren, besloten de beide jongens om een stad te stichten op de plaats waar ze door de wolvin waren gevonden. Hier zou Romulus in 753 v. Chr. de stad Rome hebben gesticht, nadat hij zijn broer Remus had vermoord.
Regisseur Matteo Rovere heeft zich kosten noch moeite gespaard om de film zo waarheidsgetrouw mogelijk te maken. Zo is de film uitsluitend opgenomen met gebruik van natuurlijk licht en heeft een groep archeologen in een verklaring, die terug te vinden is op de website van filmdistributeur 01Distrubution, bevestigt dat wat we zien in de film weliswaar over een legende gaat, maar toch verbazend goed benadert hoe de omgeving en het leven er in 753 v. Chr. uitzagen.
Om de kijkers echt volledig mee te nemen naar die tijd, wordt in de gehele film alleen maar Proto-Latijn gesproken; een voorloper van het Latijn dat op onze gymnasia wordt onderwezen. Omdat er uit die tijd maar heel weinig geschreven bronnen zijn (een enkele inscriptie en grafschrift), hebben wetenschappers van de Universiteit La Sapienza in Rome na een uitgebreide studie een reconstructie gemaakt van hoe de taal in 753 v. Chr. geklonken zou kunnen hebben.
Het bedenken van een nieuwe taal, waarmee de kijkers zich helemaal kunnen inleven een film, komt wel vaker voor. Bekende voorbeelden hiervan zijn Game of Thrones, Star Trek en The Lord of The Rings .
Hoewel de taal die in deze film wordt gesproken dus een wetenschappelijke basis heeft, kun je ook stellen dat wetenschappers speciaal voor deze film een nieuwe taal hebben gecreëerd. Op zich is dat niet zo vreemd. Het bedenken van een nieuwe taal, waarmee de kijkers zich helemaal kunnen inleven in de film, komt vaker wel voor,met name in het genre fantasy. Het Dothraki en het Valyrian uit de populaire HBO-serie Game of Thrones, het Klingon uit de serie Star Trek en het Na’vi uit de film Avatar, zijn beroemde voorbeelden van talen uit bekende films en series die speciaal zijn ontworpen om het publiek dichter bij de film te brengen zijn. En hoewel de elfentalen Sinderijn en Quenya niet speciaal voor de film zijn ontworpen maar door de schrijver J.J.R van de boeken The Hobbit en The Lord of The Rings, J.J.R. Tolkien, zijn ze wel in populariteit gestegen na de verfilming van deze boeken.
Het geestige is dat het gebruik van deze bedachte talen soms niet alleen beperkt blijft tot de film. Fans van over de hele wereld vinden elkaar op het internet om de taal van hun favoriete film onder te knie te krijgen. Soms werken de bedenkers van de taal hier zelf ook aan mee. Zo heeft D.J. Peterson, de bedenker van de talen uit de serie Game of Thrones, een leerboek geschreven en onderhoudt hij ook een website over deze talen. Op de website Dothraki.org heeft hij nog niet zo lang geleden zelfs een wedstrijd uitgeschreven, voor wie de beste Haiku over vogels in het Dothraki of in het Valyrian kan maken. De ingezonden gedichtjes zijn vervolgens door J.D. Peterson zelf beoordeeld op originaliteit, grammaticale correctheid en woordgebruik.
Fans van over de hele wereld vinden elkaar op het internet om de taal van hun favoriete film, serie of boek onder te knie te krijgen.
Voor het Klingon uit Star Trek is zelfs een heel instituut opgericht: het Klingon Language Institute (KLI). Het KLI probeert het gebruik van het Klingon te promoten en brengt elk kwartaal het blad HolQed uit. Ook zijn er al enkele literaire werken zoals Hamlet uitgegeven in het Klingon. Voor wie het Klingon wil leren is er de website klingonwiki.net: een 163 pagina’s tellende encyclopedie met daarin de grammatica van het Klingon en woorden, zinnen en spreuken in die taal. “Iedereen kan Klingon leren” volgens deze website.
Wie zich wil bekwamen in het Elvish, een verzamelnaam voor alle talen die Tolkien voor zijn boeken heeft ontworpen, kan bijvoorbeeld een gratis cursus Quenya volgen op de website folk.uib.no. De maker van deze cursus waarschuwt echter dat deze cursus alleen bedoeld is voor studenten die zich serieus willen verdiepen in deze talen. Dat blijkt wel uit de bijzonder pittige onderwerpen van les vier: “The Adjective. The Copula. Adjectival agreement in number”.
Ook voor het Na’vi uit de film Avatar is het niet opgehouden bij de film. Bij het uitkomen van de film Avatar in 2009 had de ontwerper van de taal, Paul Frommer, rond de 1000 woorden bedacht. Nadien heeft Frommer de woordenschat uitgebreid tot zo’n 2200 woorden en een grammaticaboek uitgebracht. Op de website learnnavi.org vind je alles wat je nodig hebt om de taal onder de knie te krijgen.
De film Il Primo Re zal later dit jaar hopelijk ook in de Nederlandse bioscopen te zien zijn.
Terug naar de net uitgekomen film Il primo re: hoewel het om een echte actiefilm lijkt te gaan die ongetwijfeld een groot publiek zal aanspreken, lijkt het toch niet erg waarschijnlijk dat een grote schare fans nu het Proto-Latijn wil gaan leren. Maar aan de andere kant doen er al plannen de ronde op het internet voor een televisieserie over het leven van Romulus na de stichting van Rome. Dat zou toch wat zijn, fans die zich verdiepen in de voorloper van het Latijn…