Hoe de grijze eekhoorn een symbool werd van de amerikanisering van Engeland

De bekendste inheemse dieren van Engeland zijn de grijze zeehond, de otter, de egel, de adder, het edelhert en de rode eekhoorn. Om deze laatste is veel te doen geweest. In grote delen van Groot-Brittannië is de rode eekhoorn in vrijwel helemaal verdwenen en ‘teruggedrongen’ naar gebieden met naaldbossen. Dit komt vooral door de komst van de grijze eekhoorn, een exoot die in 1876 werd ingevoerd vanuit Noord-Amerika door de Engelse aristocraten.

Maar de exotische grijze eekhoorn heeft sinds zijn komst veel schade aangericht in de bossen. Hij knaagt het schors van de bomen en heeft daardoor een negatieve invloed op bosbehoud, biodiversiteit en duurzaamheid. Bovendien is de grijze neef een voedselconcurrent van de rode eekhoorn, van wie hij de voorraden steelt. De grijze eekhoorn is een stuk forser dan zijn inheemse neef en hij kan meer vet opslaan, omdat hij gewend is aan de strenge winters van het Noord-Amerikaanse continent. Hij is dan ook beter bestand tegen de winterkou en dat vergroot zijn overlevingskansen. Daarnaast sterven veel van de inheemse dieren door het eekhoorn-pokkenvirus SQPV. De Amerikaanse grijze eekhoorn is hier immuun voor, maar kan de ziekte wel overdragen op zijn Britse rode neef. Naderhand bleek de komst van de grijze eekhoorn een historisch dieptepunt. Het grijze knaagdier wordt ook wel gezien als een duidelijk voorbeeld van de amerikanisering van Engeland.

Naderhand bleek de komst van de grijze eekhoorn een historisch dieptepunt

In 1937 werd door de regering een wet aangenomen: de Grey Squirrels (Prohibition of Importation and Keeping) order. Dit hield in dat inwoners de autoriteiten moesten inlichten als zij een grijze eekhoorn in hun tuin zagen. Deed je dat niet, dan volgde er een boete van vijf pond. Inmiddels is deze praktisch onuitvoerbare wet geschrapt en proberen vrijwilligersorganisaties de rode eekhoorns te redden door ze bij te voeren. De rode eekhoorn is namelijk een zeer geliefde en een iconische nationale soort.

In 2014 verklaarde Engeland de “oorlog” aan de grijze eekhoorn. Sindsdien wordt er massaal gejaagd op deze grijze plaag, in opdracht van het Britse Staatsbosbeheer. Jaarlijks worden er ongeveer 10.000 dieren gedood en landeigenaren die hieraan meewerken krijgen subsidie van de overheid. De Amerikaanse eekhoorns brengen namelijk niet alleen hun Britse soortgenoten in gevaar, maar ze richten ook nog eens schade aan in tuinen, wat in een land van tuinliefhebbers nou niet direct in goede aarde valt. Sommige Engelsen zoeken de oplossing voor het probleem in de gastronomie en zijn begonnen met het opeten van grijze eekhoorns. Maar toen televisiepresentator Robin Page een gerecht met grijze-eekhoorngehakt wilde klaarmaken in een kookprogramma, werd hij teruggefloten door de BBC. De zender vreesde voor boze reacties van dierenrechtenactivisten.

Toen televisiepresentator Robin Page een ovenschotel met grijze-eekhoorngehakt wilde klaarmaken in een kookprogramma, werd hij teruggefloten door de BBC…

Ook Prins Charles wil af van de grijze eekhoorn op zijn landgoed in het graafschap Cornwall, in het zuidwesten van Engeland. Als beschermheer van de Red Squirrel Survival Trust ondersteunt de prins van Wales alle inspanningen om de afname van de populatie rode eekhoorns te keren.

In totaal zijn er nog ongeveer 120.000 rode eekhoorns in Groot-Brittannië, voornamelijk in Noord-Engeland, Noord-Ierland en Schotland. Van de grijze eekhoorn springen er zo’n 3 miljoen rond. Omdat eekhoorns overdag actief zijn, kun je ze vrij makkelijk waarnemen. Wil je zelf een uitheemse grijze eekhoorn spotten, dan kan je beste naar het St. James Park of het Hyde Park in Londen gaan. In deze parken zitten heel veel eekhoorns en zeer waarschijnlijk ook de meest tamme diertjes in heel Londen. Maar als je de echte Britse rode eekhoorn wilt zien, ga dan naar Schotse Hooglanden, waar het dier succesvol geherintroduceerd is door de organisatie Trees for Life. De rode eekhoorn floreert in zijn nieuwe omgeving. De populatie groeit en de eekhoorns spreiden zich zelfs uit naar nieuwe locaties.