Cultuurverschillen tussen Noord- en Zuid-Europa, je kunt er een boek over schrijven. En een van de hoofdstukken zou moeten gaan over hoe je in verschillende landen met elkaar afspreekt.
Ooit was ik in Rome op vakantie. Met een groep Italiaanse vrienden zouden we ’s avonds uitgaan in Ostia aan zee. We hadden afgesproken op een centraal punt tussen Rome en het strand, en van daaruit zouden we samen verder gaan.
De ontmoetingsplek bleek een grote parkeerplaats te zijn, waar half Rome had afgesproken. Ik bleef in de auto zitten in de veronderstelling dat we zo wel weer verder zouden rijden, zoals we hadden afgesproken, maar tot mijn verbazing werd er absoluut geen aanstalten gemaakt. Iedereen bleef maar oeverloos doorkletsen over waar we naar toe zouden kunnen gaan, maar er gebeurde helemaal niks. En uiteindelijk reed iedereen een andere kant op en wij weer terug naar huis. De volgende avond? Precies hetzelfde verhaal.
Datumprikker is voor de Italiaan een absolute gruwel.
Pas na een hele tijd begon ik te begrijpen dat het volgens het Italiaanse idee van samen uitgaan vooral belangrijk is om ergens af te spreken, maar het maakt eigenlijk helemaal niet uit waar. De oorspronkelijke plannen voor de invulling van het avondje uit zijn niet meer dan een vage indicatie: zodra de Italianen elkaar treffen, beginnen ze eindeloze discussies over waar ze allemaal naartoe zouden kunnen gaan, zonder dat iemand eigenlijk verwacht dat ze daar dan ook daadwerkelijk heengaan. Met zijn allen samen rondhangen op een parkeerplaats is voor de Italianen blijkbaar al voldoende. Mogelijk heeft dit ook te maken met het feit dat veel Italianen noodgedwongen lang bij hun ouders blijven wonen.
Ander voorbeeld: een tijdje geleden stuurde ik onze vrienden, een Nederlander en een Italiaan, een appje om te vragen of ze het leuk vonden een hapje te komen eten. Mijn man en ik hadden de agenda’s gecheckt, over twee weken konden wij allebei. Ik kreeg twee appjes terug. De Nederlander van het stel vond het een gezellig plan, de Italiaan antwoordde alleen: ‘Over twee weken? Zo doen we dat niet.’
Haal gewoon wat lekkers te eten en nodig je vrienden uit. Dat hoeft toch niet weken van tevoren te worden bedacht?!
Iemand anders die jaren in Italië had gewoond en daarna weer naar Nederland was geremigreerd, vertelde dat ze ooit een weekje terug zou gaan. Ze mailde enthousiast naar haar Italiaanse vrienden dat ze over vier weken een paar dagen in de buurt zou zijn en of ze dan iets konden afspreken. Nul reacties kreeg ze, en desgevraagd luidde het vertwijfelde antwoord van haar beste vriend: ‘hoe kan ik nu weten of ik over vier weken kan als ik niet eens weet waar ik volgende week ben…’
Het is natuurlijk makkelijk om te denken dat je met Italianen geen afspraken kunt maken, maar zo eenvoudig ligt dat niet. Hoe kijken de Italianen eigenlijk naar ons? Ik vroeg het aan een Italiaanse vriend, die inmiddels vijfentwintig jaar in Nederland woont. Hij vertelde dat het hem maar niet lukt om aan onze manier van afspreken te wennen. Datumprikker, de app die wij zo handig vinden, is voor hem een absolute gruwel. ‘Ik krijg er echt acute allergie van. Waar is de spontaniteit?’ In de ogen van veel buitenlanders komen wij dan ook helemaal niet gastvrij over. Het is niet erg waarschijnlijk dat je bij een Nederlander spontaan uitgenodigd wordt voor een ad hoc georganiseerd etentje. Volgens mijn Italiaanse vriend doen we hier allemaal veel te ingewikkeld. ‘Haal gewoon wat lekkers te eten en nodig je vrienden uit. Dat hoeft toch niet weken van tevoren te worden bedacht?!’
Misschien houden we in Nederland gewoon niet zo van verrassingen…
Ik denk dat daar inderdaad veel voor te zeggen valt, maar we wonen nou eenmaal in Nederland, zijn rechtlijnig en hechten aan duidelijkheid. Of misschien houden we gewoon niet zo van verrassingen. Het afspreken met onze Italiaanse vriend lukt overigens steeds beter. Mijn man en ik kijken nog steeds in onze agenda’s en houden een datum vrij, maar ik bel hem pas een of twee dagen van tevoren op om hem uit te nodigen. Werkt prima!