Op 30 september 2020 overleed op 88-jarige leeftijd de Argentijnse striptekenaar Joaquín Lavado Tejon, beter bekend als Quino. Zijn liefde voor het tekenen begint op driejarige leeftijd wanneer zijn oom Joaquín een paard voor hem tekent. Jaren later herinnert hij zich nog steeds de verwondering over wat je allemaal uit een potlood kunt halen. Tot op hoge leeftijd tovert hij eindeloos veel strips uit zijn potloden.
Quino is de tekenaar van de bekende strips van Mafalda, het meisje dat kritische vragen stelt over de wereld om haar heen. Ze haat kapitalisme, autoritaire regimes en soep, ze houdt van de Beatles en haar schildpad heet Bureaucratie. De jonge Quino kreeg de opdracht een krantenstrip te tekenen over een gezin, met hun elektrische huishoudelijke apparaten van Mansfield. Dat is het begin voor Mafalda, het meisje met de naam die enigszins op de merknaam lijkt. De krant doorziet de sluikreclame en de strip verdwijnt in een la, tot Quino hem in 1964 in het tijdschrift Primera Plana publiceert. Uit wraak geeft hij Mafalda een rebels karakter.
Met veel ironische humor schetst Quino een beeld van de Argentijnse middenklasse en van de politieke situatie van de jaren 60 en 70. Mafalda houdt de mensen een spiegel voor. Het verschil tussen wat volwassenen haar leren en wat ze in de wereld ziet, zorgt voor supergrappige en rake opmerkingen. Ze vraagt benauwd aan haar moeder, die zich in het huishouden in het zweet werkt, of de kans om te mislukken in het leven erfelijk is. Wanneer ze de definitie leest van het woord democratie, kan ze niet ophouden met lachen. Een cactus is een monument voor de stekelige internationale situatie. De mensen met hun hypocrisie en al hun zwakheden zijn een dankbare bron voor grappen van Quino. Ook in zijn latere werk.
Mafalda haat kapitalisme, autoritaire regimes en soep, ze houdt van de Beatles en haar schildpad heet Bureaucratie.
Na tien jaar lang Mafaldastrips tekenen, vindt Quino het genoeg. Het kost hem veel moeite om elke dag een strip te bedenken en hij heeft genoeg van Mafalda. Quino tekent Mafalda en haar vrienden nog slechts incidenteel, bijvoorbeeld in opdracht van Unicef ter illustratie van de rechten van het kind. De lezers kunnen er echter niet genoeg van krijgen. De strips van Mafalda veroveren de wereld en blijven populair en verrassend actueel. Van Armenië tot Taiwan en van Italië tot Israël lachen mensen om de komische strips in zwart-wit, die zijn vertaald in meer dan dertig talen. Maar vooral de Spaanstalige wereld is idolaat van de strips over het opstandige meisje.
Mafalda is ook vertaald in het Nederlands. De strip werd hier geen succes, al ontving Quino in 2005 wel de Prins Clausprijs voor zijn bijdrage aan de mensenrechten met zijn humoristische strips. De toespelingen op de bureaucratie en op autoritaire regimes zijn voor Noord-Europese kinderen en volwassenen echter minder herkenbaar. De haperende vertaling droeg waarschijnlijk ook niet bij aan de populariteit. De Nederlandse strip (b)lijkt vertaald te zijn uit het Frans naar het Vlaams met de ‘kommunistiese spelling’ uit de jaren 70. De zwart-wittekeningen van Quino zijn ingekleurd en het vreemde contrast tussen archaïsch en populair taalgebruik leidt af van de grap. Daar ligt een mooie opgave voor vertalers Spaans, of – wie weet – een kans voor een geweldige minor aan ITV: een nieuwe vertaling van Mafalda. Om na de dood van Quino zijn creatie Mafalda ook in Nederland nog een lang leven te gunnen!