Wie wel eens in het Parijse Jardin du Luxembourg is geweest, zal de zeer typische sfeer die dit park uitademt herkennen. De stilte, de zon die in de lente de prachtige tuin frisgroen kleurt en in de herfst een warme gloed achterlaat: een oase van rust te midden van een drukke metropool. Deze tuin, en het aangrenzende Palais du Luxembourg, weerspiegelen weliswaar nog de geschiedenis en rijkdom van hun eerste eigenaresse Maria de’ Medici, maar hebben door de eeuwen heen verschillende transformaties ondergaan. Tegenwoordig is het ongetwijfeld het bekendste park van de stad en supergeliefd onder Parijzenaars.
Jardin du Luxembourg ligt in het 6e arrondissement van Parijs en is tussen 1612 en 1617 aangelegd. Het zijn de tuinen die grenzen aan het Palais du Luxembourg, een paleis met koninklijke allure dat gebouwd is voor Maria de’ Medici, die in die periode regentes van Frankrijk was. Tegenwoordig huist hier de Franse senaat. Het park is in totaal zo’n 25 hectare groot en de tuinen zijn geïnspireerd op de Boboli-tuinen in Florence. Ongeveer in het midden van het park bevindt zich een grote achthoekige vijver, de ‘Grand Bassin’. Rondom de vijver staan in het witte grint de vele groene ijzeren stoeltjes die het park typeren en waarop doordeweeks veel studenten een boek zitten te lezen. Het park ligt dan ook op een steenworp afstand van de Sorbonne, de oudste universiteit van Parijs. Verder telt het park meer dan 100 standbeelden van belangrijke figuren uit de Franse geschiedenis en een prachtige oude fontein met mythologische figuren, La fontaine Médicis, die destijds ook voor Maria de’ Medici is gebouwd.
De tuinen van het Paleis du Luxembourg zijn geïnspireerd op de Boboli-tuinen achter het Palazzo Pitti in Florence
Maria de’ Medici was de weduwe van de in 1610 vermoorde Franse koning Hendrik IV. Omdat hun zoon Lodewijk XIII op dat moment nog maar 8 jaar oud was en te jong om de troon op te volgen, trad zij namens hem op als regentes. Maria de’ Medici was de dochter van Francesco de’ Medici, de groothertog van Toscane en de kleindochter van de Habsburgse keizer Ferdinand I en kwam kortgezegd uit een welgestelde familie. Ze had een stellige manier van regeren en probeerde zoveel mogelijk macht naar zich toe te trekken. Tot dusver had zij met haar man in het Louvre gewoond, maar dit paleis had ze nooit mooi genoeg gevonden. Het was te somber en zat vol slechte herinneringen. Na de dood van Hendrik wilde ze er graag weg en ging op zoek naar een geschikte plek in haar geliefde buitenwijk van Parijs, waar vooraanstaande exponenten uit haar Italiaanse kring woonden. Ze kocht uiteindelijk het particuliere herenhuis van hertog François Luxembourg plus de 8 hectare grond ernaast. Vervolgens liet zij haar architect Salomon de Brosse een nieuw paleis voor haar bouwen dat geïnspireerd was op het Palazzo Pitti met de Boboli-tuinen in Florence, waar zij haar jeugd had doorgebracht. Helaas heeft Maria de’ Medici niet lang van het paleis en bijbehorende tuinen kunnen genieten. Het kwam pas halverwege de eeuw gereed, lang nadat ze in 1631 verbannen werd door Richelieu, de toenmalige eerste minister van Lodewijk XIII, omdat ze zich verzette tegen zijn beleid. Jardin du Luxembourg is in de eeuwen daarna aanzienlijk uitgebreid, tot de komst van stedenbouwkundige baron Haussman, die in de tweede helft van de 19de eeuw Parijs grondig onder handen nam in opdracht van Napoleon III. Hiermee werd onder andere een groot deel van de tuinen opgeslokt voor de aanleg van de boulevard Saint-Michel.
Lekker in je eentje joggen op de zondagochtend, studeren met een kop koffie, een picknick, een potje tennis, jeu de boules of schaken
Tot de Franse Revolutie bleef het paleis met de tuin in bezit van de koninklijke families. Tijdens de revolutie werd het paleis omgebouwd tot la prison du Luxembourg, een gevangenis waar grote revolutionairen die streden voor meer vrijheid en afschaffing van de monarchie, achter slot en grendel werden gezet. Na de revolutie verhuisde Napoleon Bonaparte als consul naar het paleis, alwaar hij de Sénat conservateur oprichtte. Dit werd uiteindelijk de eerste senaat die erop toezag dat de grondwet gehandhaafd werd. Vanaf 1825 was het paleis de officiële verblijfplaats van de voorzitter van de senaat. Tijdens de tweede wereldoorlog nam de Duitse Luftwaffe het gebouw, dat als hoofdkwartier diende, in beslag en werd er onder de tuin een grote bunker aangelegd met meerdere schuilkelders. Sinds het ontstaan van de Vijfde Republiek in 1958, is het paleis toegewezen aan de Sénat. Ook de huidige Franse senaat is nog gehuisvest in het Palais du Luxembourg. Het gebouw is niet toegankelijk voor publiek, maar het park, het Jardin du Luxembourg, wel.
Lekker in je eentje joggen op de zondagochtend, studeren met een kop koffie, een picknick, een potje tennis, jeu de boules of schaken: Le luco, zoals de Parijzenaars dit prachtige park ook wel noemen, is een oase van rust voor iedereen die even weg wil zijn uit de hectiek van de stad.