Marmite is een kleverige, donkerbruine pasta met een kenmerkende, zoute, krachtige smaak en bijpassend bedwelmend aroma. Marmite en Groot-Brittanie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het product is zelfs zo prominent aanwezig in de Britse volkscultuur, dat de naam van het product vaak wordt gebruikt als metafoor voor iets dat men moet leren waarderen of voor iets waarover de meningen vaak verdeeld zijn. De marketingslogan luidt dan ook: ‘Love it or hate it’. Hieronder volgen nog een paar weetjes over deze typisch Britse gistpasta…
1. Het goedje is per ongeluk uitgevonden.
Aan het einde van de 19e eeuw ontdekte een Duitse wetenschapper, Justus Liebig, dat biergist kon worden geconcentreerd, gebotteld en gegeten. In 1902 werd de Marmite Food Company opgericht in Burton-on-Trent, Staffordshire, waar de grondstof biergist gemakkelijk verkrijgbaar was bij de brouwers van de stad. Het oorspronkelijke recept van marmite bevatte zout, kruiden en selderij. Later zouden daaraan nog foliumzuur, vitamine B12, thiamine en riboflavine worden toegevoegd.
2. Het Britse gevangenispersoneel is er niet blij mee
Het gerucht gaat dat marmite in Britse gevangenissen verboden is, omdat er drank van gemaakt kan worden. In 2002 werd gemeld dat gevangenen in de gevangenis van Featherstone, bij Wolverhampton, het samen met gefermenteerd fruit en groenten gebruikten om moonshine (zelfgestookte drank) te maken. In 2009 werd gemeld dat de gevangenen in de Dartmoor gevangenis, bij Plymouth, een brouwsel aan het maken waren dat Marmite Mule werd genoemd. Voor wie spontaan een eigen marmite-brouwerij wil beginnen heb ik slecht nieuws, want een woordvoerder van de gevangenisdienst verklaarde dat het niet klopt dat het goedje verboden is en dat het onmogelijk is om er alcoholische dranken van te maken.
3. Marmite werd vroeger in Londen geproduceerd
Het product werd zo populair dat de marmite-fabriek in Burton-on-Trent het niet kon bijbenen. Daarom werd een voormalige brouwerij in Vauxhall, Zuid-Londen, omgebouwd tot een tweede fabriek. Een inwoner van het gebied herinnert zich in een geschiedenisblog: ‘Toen ik een kind was, woonden we vlakbij de marmite-fabriek in Vauxhall. De stank van de fabriek was afschuwelijk! Mensen die in de buurt woonden, vroegen verlaging van hun belasting aan vanwege de stank. Dat mislukte natuurlijk. De fabriek sloot in 1967.
4. Er is een sculptuur gemaakt als eerbetoon aan Marmite
In 2010 gaf Unilever, de multinational die tegenwoordigeigenaar is van het merk, 15.000 pond uit aan een sculptuur van een Marmite-potje. Het beeld staat nu prominent naast de hoofdbibliotheek in Burton-on-Trent. Het kunstwerk kreeg de naam Monumite na een wedstrijd om een geschikte naam te vinden. De wedstrijd werd gewonnen door Kevin McDonald uit Birmingham en door Claire Tye uit Dorset, die beiden met dezelfde suggestie kwamen. Bezoekers die de ‘pelgrimstocht’ naar het ‘heiligdom’ maken, kunnen via bluetooth een heleboel informatie over Marmite naar hun mobiele telefoon downloaden.
5. Marmite houdt muggen weg
Verschillende kranten, waaronder The Guardian, The Sun en The Daily Telegraph, hebben beweerd dat de smeerbare gistpasta het perfecte middel is tegen muggen. De waarheid is: muggen worden niet aangetrokken of afgestoten door voedsel zoals bananen, marmite, bier of knoflook. Ze worden niet aangetrokken door bepaalde bloedgroepen, of omdat je ‘zoet bloed’’ hebt. Muggen worden sterk aangetrokken door warmte en kooldioxide. En welke vitamine weerhoudt muggen ervan te bijten? Vitamine B12. En laat dat nou net in marmite zitten!