Dat de Britten zeer gesteld zijn op hun kopje thee is geen geheim. Dagelijks worden er in het Verenigd Koninkrijk honderd miljoen koppen thee achterovergeslagen; dat komt neer op bijna 36 miljard per jaar! Maar een pot thee alleen is slechts het halve werk, want bij thee horen scones. Maar wat weet jij eigenlijk over die typisch Britse tea time treat: de scone?
Over de herkomst van het woord ‘scone’ doen verschillende verhalen de ronde. Eén populaire theorie stelt dat het woord is afgeleid van de Schotse naam voor de Stone of Destiny, de plek waar Schotse koningen ooit werden gekroond. Een andere, verassende theorie stelt dat het een verbastering is van het Nederlandse ‘schoonbrood’. Feit is dat men de vroegste schriftelijke verwijzingen naar scones heeft aangetroffen in 15e-eeuwse manuscripten uit Schotland. Destijds werden ze gemaakt van haver en gebakken op een grill of op een open vuur. Die traditionele scones waren een stuk groter dan we nu gewend zijn – ongeveer het formaat van een bord – en werden als een taart in stukken gesneden. Van clotted cream and jam was toen nog geen sprake.
De scone zoals we die vandaag kennen werd pas echt geboren in de 19e eeuw, toen Anna, Duchess of Bedford, haar bedienden verzocht om lichte zoete broodjes te serveren bij de thee. De kok besloot scones te bakken, en Anna was zo verrukt door deze lekkernij dat ze iedere dag om vier uur opnieuw scones wilde eten. Deze gewoonte sloeg aan bij haar hoogstaande gasten, en markeerde het begin van de typisch Britse afternoon tea traditie.
Inmiddels hoef je allang niet meer het kanaal over te steken voor een afternoon tea. High teas zijn in Nederland zeer populair.
Je zou verwachten dat deze alom geliefde traktatie de Britten nader tot elkaar zou brengen, maar dat ligt in de praktijk anders! In 2018 brak er een nationaal debat uit toen een restaurant in Cornwall online reclame maakte voor een mother’s day afternoon tea, en in de advertentie een foto van een scone liet zien… met de clotted cream onder- en de jam bovenop, zoals de gewoonte is in Devon. En dat terwijl een echte Cornish cream tea juist met de room bovenop geserveerd hoort te worden. De Facebookpagina van het restaurant werd overspoeld door boze sconeliefhebbers die de foto beschreven als horrifying. Het moge duidelijk zijn dat de Britten hun afternoon tea bijzonder serieus nemen. Gelukkig wist het restaurant de gemoederen tot bedaren te brengen door mee te delen dat het de jam en clotted cream serveerde in losse bakjes, zodat potentiële klanten zelf de juiste volgorde konden bepalen. Overigens is een scone snijden met een mes ook not done; een echte Brit weet dat je het broodje met je handen in tweeën moet breken.
Een heel ander punt is de uitspraak van het woord ‘scone’; een controversieel onderwerp op zich. Is het scone (rijmt op ‘stone’) of scone (rijmt op ‘John’)? Het laatste woord hierover is nog niet gesproken…
Even googelen levert een veelvoud aan recepten op: zoet, hartig, glutenvrij, met of zonder rozijnen, cranberries of chocolate chips. Maar wat geeft de scone nu zijn unieke smaak? De basisingrediënten zijn simpel: bloem, suiker, boter, eieren en melk. Het is vooral de lichte en kruimelige textuur die een scone een scone maakt. Daarvoor is het gebruik van zelfrijzend bakmeel cruciaal (ondergetekende heeft overigens nog nooit zelf scones gebakken en kan alleen afgaan op de ervaringen van andere amateurbakkers op het internet). Inmiddels hoef je allang het kanaal niet meer over te steken voor een afternoon tea. High teas zijn in Nederland zeer populair en worden gereserveerd in veel lunchrooms en restaurants. Bijna altijd staan er dan ook scones op het menu. Maar je hoeft niet per se duur uit eten te gaan om je op en top Brits te voelen; echte clotted cream en scones om thuis af te bakken koop je tegenwoordig ook gewoon in de supermarkt. Dus put on the kettle, en smullen maar!