Maak kennis met een stukje Duitse muziekgeschiedenis: Die Neue Deutsche Welle (NDW). Een muziekbeweging uit de jaren 70 en 80, aanvankelijk underground, waaruit voornamelijk Duitstalige liedjes voortkwamen. Rauw, authentiek en maatschappijkritisch. Door sommigen beschouwd als het Duitse antwoord op de Engelse en Amerikaanse Punk en New Wave. Maar gaandeweg werd deze muziekstijl steeds commerciëler, platenmaatschappijen roken geld en halverwege de jaren 80 betekende dit het einde van de NDW. Sindsdien staan er ook steeds minder Duitstalige liedjes in de bekende hitparades. Toch zou nu uit onverwachte hoek een herbeleving van deze muziek kunnen komen.
Rauwe klanken met een vleugje humor
Toen de muziekbeweging nieuw was, was die heel anders dan wat Duitsland indertijd gewend was. Underground, ironisch, iconisch en idealistisch. Dwars, maar tegelijkertijd ook authentiek. Maar nog veel belangrijker: het draaide om een houding, een mentaliteit, en die muziek vulde die aan.
De liedjes waren allemaal Duitstalig, iets wat in die tijd uniek was. De muzikanten wilden zich graag zorgvuldig kunnen uitdrukken, en dat gaat nou eenmaal het beste in je eigen taal, in dit geval het Duits. Duitsland was in die tijd een verdeeld land dat nog herstellende was van de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog, terwijl de dreiging van de Koude Oorlog ook continu aanwezig was. Maar ondanks dit alles was er binnen de NDW ruimte voor relativering en humor, onder andere door gebruik te maken van schlagerachtige muziek en veel metaalpercussie.
De commercie lonkt
De term NDW wordt eind jaren 70 voor het eerst gebruikt in een advertentie van de Berlijnse platenwinkel Zenzor. Twee maanden later gebruikt de Hamburgse muziekjournalist Alfred Hilsberg de term in het Duitse muziekblad Sounds. Hierdoor wordt de NDW bekender, maar ook commerciëler. Die commercie betekent uiteindelijk ook het einde van deze iconische muziekstroming. Grote platenmaatschappijen ontdekken dat er geld te verdienen valt met de NDW, en iedereen die in het Duits zingt krijgt het NDW-etiket opgeplakt. Wie het als Duitse band op dat moment nog waagt om wel in het Engels te zingen, krijgt het dringende advies om toch maar voor het Duits te kiezen en van de hype te profiteren. Hierdoor keren de oorspronkelijke artiesten zich van de beweging af, en in 1983 komt het genre aan zijn einde.
Het einde van de NDW – of toch niet?
De Einstürzende Neubauten weten zich ondanks alles als een van de weinige bands staande te houden. Zij blijven authentieke en unieke muziek maken en schrijven kritische liedjes over de wereld om hen heen. Daarmee zijn ze een unicum in Duitsland, zelfs na al die jaren. Maar sinds de eeuwwisseling is de NDW bezig met een revival. Duitse bands durven weer in het Duits te zingen en muziek gelabeld met NDW verkoopt goed.
Een andere opsteker voor de NDW komt uit onverwachte hoek: Met de Großer Zapfenstreich, een militaire ceremonie van de Bundeswehr, werd oud-bondskanselier Angela Merkel bedankt voor haar bewezen diensten. Hiervoor mocht ze zelf de muziek bepalen en zij verraste vriend en vijand met haar muziekkeuze. Deze bestond namelijk uit een combinatie van kerkmuziek, punk en nostalgie – de nostalgie naar de DDR, waar Merkel is opgegroeid. Het opmerkelijkste liedje dat zij koos was van Nina Hagen, ‘Du hast den Farbfilm vergessen’. Wat de precieze reden van Angela is geweest om voor dit nummer te kiezen is niet duidelijk, maar wie weet zorgt het voor een heropleving van de enige echte Duitse undergroundmuziek.