Wel eens in Miami of Los Angeles geweest en je afgevraagd waarom je het Engels daar niet goed begreep? Of juist het Spaans, wat ze daar ook veel spreken? Het zou zomaar kunnen dat iemand je daar in het Spanglish heeft aangesproken, een mix van Spaanse en Engelse woorden en grammatica die er ongeveer zo uitziet:
“Yo soy estadounidense de birth, nací en Los Angeles, pero mi sangre es Argentinian. Crecí en una very bilingual familia, and I’m far from being el único. Hay millones of households that speak both English y español en los United Estados. De hecho, there are more Spanish speakers in the US que en España, Colombia o Argentina. En realidad, Mexico is the only país with more Spanish speakers.”
In het citaat vertelt deze jongen dat hij is geboren en getogen in Los Angeles, maar dat hij Argentijnse roots heeft. Volgens hem zijn er miljoenen huishoudens in Amerika waar zowel Spaans als Engels wordt gesproken en zijn er zelfs meer Spaanssprekende mensen in Amerika dan in Spanje, Colombia en Argentinië. Mexico zou het enige land ter wereld zijn dat meer Spaanssprekende mensen telt dan de Verenigde Staten.
Taalverloedering of juist cultuurverrijking?
Spanglish wordt – voor het gemak – ook wel ‘Spaans uit de Verenigde Staten’ genoemd. Er zijn ontzettend veel jongeren die Spanglish spreken. Lang werd (en wordt) Spanglish gezien als iets negatiefs, als ‘slecht gesproken Spaans’ of ‘gebrekkig Engels’, maar daar begint verandering in te komen. Het is namelijk ‘de taal van degenen die tussen twee culturen leven en opgroeien’. De mix verloopt vloeiend voor degenen die het spreken, het is iets wat gebeurt zonder na te denken. Je zou het bijna een mooie vorm van kunst kunnen noemen.
Het zou zomaar kunnen dat iemand je in het Spanglish aanspreekt, een mix van Spaanse en Engelse woorden en grammatica
Veel van de Spanglish‑sprekers behoren tot de derde generatie van Latijns-Amerikanen die naar de Verenigde Staten zijn gekomen. Spanglish is voor hen een onderdeel van hun achtergrond die ze associeren met familie en cultuur, en een natuurlijke manier om zich uit te drukken die deel uitmaakt van hun identiteit.
Van onvervangbare waarde
Veel Spanglish‑sprekers geven aan dat er in de andere taal soms ook gewoon geen ander woord of uitdrukking is die dezelfde gevoelswaarde, diezelfde ondertoon of bijbetekenis kan meegeven. Eso me da cosa, bijvoorbeeld, wat zoveel betekent als dat je de kriebels krijgt of je je een beetje ongemakkelijk voelt door iets of een bepaalde situatie, of a lo hecho, pecho, wat je zo’n beetje kunt interpreteren als ‘helaas-pindakaas’, je kunt ergens over inzitten maar het is al gebeurd, je kunt er niets meer aan doen. Andersom is er in het Spaans net geen equivalent te vinden dat precies diezelfde bijklank heeft als de Engelse uitdrukking haste makes waste (haastige spoed is zelden goed) of to call something off (iets afblazen). ‘Gezellig’ zou in het Nederlands een mooi voorbeeld zijn van een woord dat moeilijk te vertalen is vanwege de connotatie. Je hebt er een beeld bij, het is eigenlijk een soort concept dat door het Engelse cozy of het Spaanse acogedor nou nét niet wordt omvat.
Oeps, foutje!
Zoveel kennis en wisseling in talen kan ook wel eens misgaan. Een vrouw had, vlak voor ze de bioscoopzaal in zou gaan, per ongeluk haar kaartje in de prullenbak gegooid. Ze liep naar een medewerkster en zei: ‘Disculpe, estoy embarazada, pero tiré el boleta a la basura.’ Ze dacht hiermee uit te drukken dat ze zich schaamde, maar wat ze zei was dat ze zwanger was! Embarazada lijkt enorm op het Engelse woord embarrassed, maar betekent dus totaal iets anders! Oeps! Een ander voorbeeld is clases particulares. Dit kan in het Engels niet vertaald worden met het voor de hand liggende particular classes. Dat zou namelijk betekenen dat het ‘hele bijzondere of specifieke lessen’ zijn, terwijl er over privélessen wordt gesproken.
Spanglish is onderdeel van hun achtergrond, het is gekoppeld aan familie, aan cultuur
Je ziet dat Spanglish niet altijd makkelijk is en een foutje snel gemaakt kan zijn. Des te specialer dat Spanglish-sprekers zo soepeltjes van taal kunnen wisselen.
Spanglish in de media
Spanglish komt, misschien ongemerkt, ook al een tijdje voor in de media. Artiesten als Jennifer Lopez en Pitbull mixen Spaans en Engels in hun liedjes, en misschien heb je wel eens gehoord van de Mexicaans-Amerikaanse telenovela Jane the Virgin, die het nooit over haar grandmother heeft, maar altijd over haar abuela. Er is zelfs een Youtube-kanaal, Spanglish con Yenny, dat helemaal gericht is op Spanglish en waarin Yenny de grappige dingen die eruit voort kunnen komen uitlicht en uitlegt.
Als afsluiter nog een mooi Spanglish citaat:
“Quizás speaking more than one idioma nos permite tener una wider perspectiva of the world. Tal vez it makes us more empathetic towards other culturas.”
Kun jij het begrijpen?