Il dolce far niente: gewoon even helemaal nietsdoen op z’n Italiaans

Soms zijn er van die dagen waarop je het liefst alles de boel de boel laat en gewoon moét niksen. Dus zet je je to-dolijstje on hold en geef je je over aan … niets! Maar als jij er niet in slaagt om te lummelen zonder je schuldig te voelen, dan moet je de kunst eens afkijken van de Italianen bij wie il dolce far niente in het DNA zit. De letterlijke betekenis hiervan is ‘het zoete nietsdoen’. Een filosofie waarin het vermogen om te genieten van rust, zonder haast, druk of enige productieve activiteit, verheven wordt tot geraffineerde levenskunst.

Het concept stamt waarschijnlijk uit de tijd van de Italiaanse renaissance. In deze periode tussen de veertiende en zeventiende eeuw speelden kunst en cultuur een belangrijke rol. Mensen werden zich toen bewust van de schoonheid van het dagelijks leven en het belang van vreugde daarin. Ook kreeg dit fenomeen vanaf de achttiende eeuw aandacht in de literatuur. Vooral romantische dichters en schrijvers die Italië bezochten raakten geïnspireerd door de deze manier van leven. Il dolce far niente werd een ideaal dat in contrast stond met de werkgerichte en industriële culturen van andere Noord-Europese landen.

Een filosofie waarin het vermogen om te genieten van rust, zonder haast, druk of enige productieve activiteit, verheven wordt tot geraffineerde levenskunst.

Tot op de dag van vandaag maken Italianen tijd vrij voor simpele activiteiten en genieten daar dan ook echt van. Een caffè drinken aan de toog van een koffiebarretje of ontspannen bijkletsen met vrienden op een terras zijn hier voorbeelden van. Connectie met de natuur door wandelingen te maken in de bergen of op het strand te liggen, helpt om los te komen van de dagelijkse routine. De siësta’s in Zuid-Italië zijn ook een vast rustpunt om de batterij op te laten. Voor de Italianen gaat vrije tijd om kwaliteit van die tijd en is het belangrijk om te ‘zijn’ en ruimte te laten voor spontaniteit. Toch gebiedt de eerlijkheid te zeggen dat de aspecten van het moderne leven invloed hebben op deze leefwijze en worden de momenten zonder afleiding zelfs in Italië minder.

Buiten de landsgrenzen geniet deze gewoonte al sinds jaar en dag bekendheid en wordt er met enige afgunst naar gekeken. In de westerse prestatiemaatschappijen is er weinig begrip voor il dolce far niente terwijl er wel degelijk behoefte bestaat aan manieren om rust en tevredenheid te vinden. Dit maakt het concept erg actueel en waardevol in de huidige tijden van hunkering naar mindfulness om stress en burn-outs te voorkomen. Il dolce far niente staat symbool voor zelfzorg en welzijn en leidt tot meer creativiteit, een ontspannenere staat van zijn en een gezonder leven. Zet je schuldgevoel dus opzij en ruim een moment van ‘even helemaal niente’ in.