Attribution header image
Leer koken met liefde van Sophia Loren… Van alle kookboeken die er gepubliceerd zijn over de Italiaanse keuken, is één exemplaar echt iconisch te noemen. En wel dat van Sophia Loren met de titel Koken ‘con amore’ dat in het Italiaans In cucina con amore heet. Op de cover staat Loren zelf met een typisch jaren 70-kapsel en een groot houten slacouvert dat ze omhoog houdt naast haar gezicht. Uitgeverij Luitingh-Sijthoff brengt ruim vijftig jaar na het verschijnen van de eerste editie nog steeds heruitgaven uit. Voor velen is dit blijkbaar hét Italiaanse kookboek, maar waarom is dat zo?
Ze staat symbool voor het Italianisme in de wereld, Sophia Loren. En ze is misschien wel Italiës bekendste Oscarwinnende filmactrice die vanaf de jaren 50 in zowel nationale als internationale producties speelt. Haar eerste kookboek bestaat uit een verzameling van tweehonderd recepten uit de Napolitaans-Italiaanse keuken. Met deze gebundelde recepten loopt de diva veertig jaar vooruit op de trend dat Hollywood-actrices en -acteurs zich ook op culinair gebied gaan bezighouden.
Uitgeverij Rizzoli Editore geeft het receptenboek uit in 1971. Een jaar later ligt de Engelse vertaling met de titel In the kitchen with love al in de Amerikaanse boekwinkels. Deze internationale sensatie verschijnt aan het begin van 1973 in zeventien landen (onder andere in Duitsland, Portugal, Polen, Engeland, Frankrijk, Rusland, Spanje en Japan) en er gaan honderdduizenden exemplaren van deze ‘gastronomische autobiografie’ over de toonbank.
Spaghetti kun je het beste eten als je het inademt als een stofzuiger
Lorens quote “Koken is een daad van liefde, het is een manier van geven, van voeden, van beschermen” geeft de filosofie prijs van de titel van het boek. In cucina con amore. In de keuken, meer dan elders, is het hoofdingrediënt de liefde. Met een beetje ervan kan zelfs het schamelste gerecht van smaak veranderen. Van la nonna leert Sophia Loren, die haar jeugd in een arme wijk in Napoli doorbrengt, bovendien dat “Honger de beste smaakmaker is.” Het biedt haar troost en verlichting om samen met oma in potten en pannen te roeren met de schaarse ingrediënten die voorhanden zijn tijdens de bommeldingen van de Tweede Wereldoorlog.
Kranten en blogs wereldwijd (waaronder Brazilië, Nederland, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Oostenrijk en Griekenland) wijden vandaag de dag nog steeds artikelen aan Lorens hit. Eigenlijk is de hype nooit voorbijgegaan en het kookboek lijkt haast actueler dan ooit. Er bestaat nog altijd een run op haar originele boek waardoor het een waar collector’s item is geworden. Op tweedehands websites gaan exemplaren niet weg voor minder dan $100. Soms wordt er zelfs $400 voor neergeteld. Het internationale verkoopsucces van In cucina con amore ligt grotendeels in het feit dat het om pure nostalgie gaat. In het boek zijn niet zomaar maar recepten opgetekend. Het is een culinaire reis met kooktrucs waarin ook subtiel aandacht wordt besteed aan tafeletiquette. Bovendien geeft het inzicht in de maatschappij van een veranderend Italië in de jaren 70. Deze roerige jaren worden herbeleefd en er wordt vooruitgelopen op onze huidige dagen. Dat maakt het boek gewoon modern. Een andere reden waarom dit boek zo gewild is, is omdat het de speciale relatie van Sophia Loren met voedsel belicht. Eén van haar bekendste quotes is dan ook: “Spaghetti kun je het beste eten als je het inademt als een stofzuiger.” Ook opent dit werk een venster op het leven van de legendarische ster zelf: het kookboek staat vol grote kleurenfoto’s waarop ze zelf poseert. Ze maken het boek geliefd.
Toch is er ook kritiek, want er wordt namelijk aan getwijfeld of Sophia Loren haar receptboek In cucina con amore wel echt zelf heeft geschreven. Het boek zou hierdoor op geloofwaardigheid inleveren, omdat de recepten te exquise zouden zijn voor de arme Napolitaanse kring waarin ze opgroeit. Soms rijst de vraag zelfs in hoeverre In cucina con amore een kookboek of fotoboek is. Inderdaad blijven de foto’s langer hangen dan de recepten. Het voorkomt hoe dan ook niet dat het boek uitgroeit tot een ware klassieker. De grote kleurenfoto’s waarop Loren zelf prijkt, dragen daar minstens toe bij.