Kun je ook zo genieten van de energie en kracht die je hebt? Je kunt gaan en staan waar je wilt, niemand die je tegenhoudt. Misschien zie je ertegenop om ouder te worden en een deel van je onafhankelijkheid en energie te moeten inleveren. Maar is ouder worden alleen maar negatief? We herkennen allemaal dat we ons in elke leeftijdsfase anders voelen. Als je jong bent, kruipt de tijd en als je ouder bent geworden, glipt de tijd door je vingers. De verschillende fasen van ons leven worden vaak vergeleken met de vier seizoenen, elk met hun eigen kenmerken en uitdagingen.
Lente: nieuw leven en groei
Hier begint het allemaal: de lente. Je komt als afhankelijk kind ter wereld en kunt zelf nog nergens over beslissen. Hier wordt de basis gelegd, en alles wat er in de jaren tot je twintigste gebeurt, heeft grote invloed op wie je gaat worden en hoe de volgende seizoenen eruit komen te zien. Het is een bijzonder vormende tijd waarin veel gebeurt. Je bent vooral met jezelf bezig.
Er zijn veel mooie dingen, want dit is de periode waarin je ontzettend veel leert en relatief snel groeit. Je ontwikkelt je persoonlijkheid en allerlei vaardigheden. Je bruist van de energie en nieuwsgierigheid. Je wordt niet belemmerd door allerlei beperkingen, maar laat je fantasie over de toekomst en je levensloop de vrije loop. Alles is nog mogelijk.
In de lente heb je waarschijnlijk ook te maken met onzekerheid. Omdat je veel nieuwe dingen leert, kun je gaan twijfelen of je het wel goed genoeg doet en of je zelf wel goed genoeg bent. Je kunt gaan worstelen met je identiteit. Wie ben je nu eigenlijk echt? Ook ben je nog zoekende en word je makkelijk beïnvloed door allerlei meningen en ideeën. Negatieve ervaringen, bijvoorbeeld in je thuissituatie of op school, kunnen je groei enorm in de weg staan.
Zomer: bloei en verantwoordelijkheid
Rond je dertigste levensjaar breekt de zomer van je leven aan. Die is weer heel anders. Het fundament van je leven wordt steeds steviger en je ideeën en plannen voor de toekomst komen tot bloei. Je gaat misschien een gezin stichten en je kiest je beroep. Je zoekt naar stabiliteit en een veilige plek om kinderen op te voeden. De aandacht verschuift naar de mensen om je heen en je ziet het grotere plaatje.
Het mooie van deze tijd is dat je nog steeds vol energie en nieuwe ideeën zit. Je blijft ontzettend veel leren en kunt carrière maken. De tijd is aangebroken om je dromen te verwezenlijken en ervaring op te doen. Hierdoor werk je aan je zelfvertrouwen en weet je steeds beter wat je zwakke en sterke punten zijn. Dat geeft rust en zekerheid. Je bouwt een sociaal netwerk op, ontmoet mensen die in dezelfde fase zitten als jij, en in je eigen gezin leer je verantwoordelijkheid te nemen.
Maar die verantwoordelijkheid brengt ook nadelen met zich mee. Misschien ervaar je veel druk en vind je de combinatie van werk, gezin en sociale activiteiten wel veel te veel. Het is lastig om tijd voor jezelf te nemen en te groeien. Je kunt het moeilijk hebben met al dan niet uitgesproken verwachtingen. Wat als het je niet lukt om die waar te maken?
Herfst: reflectie en oogsten
Vanaf vijftig jaar is de herfst in aantocht. Je weet inmiddels aardig hoe je het leven aan moet pakken en je teert op je ervaringen. Het is nu tijd om te oogsten van alles wat je gezaaid hebt. Dit is een bijzondere periode, waarin je er kunt zijn voor zowel je ouders als je kinderen en kleinkinderen. Je mag uitdelen van wat je hebt geleerd in je leven.
De voordelen van de herfst zijn dat je inmiddels aardig wat wijsheid hebt vergaard. Door je levenservaring lukt het je beter om goede keuzes te maken en situaties juist in te schatten. Je kunt genieten van je carrière, je gezin of allerlei behaalde prestaties. Werken wordt waarschijnlijk iets minder belangrijk en je wilt graag tijd doorbrengen met je eventuele partner en kinderen. Ook heb je meer tijd om na te denken over wat jij nu belangrijk vindt in het leven. Je kinderen hebben je minder nodig en dat levert voor jou weer vrijheid op.
Die vrijheid is fijn, maar je kunt je ook nutteloos of overbodig gaan voelen. Je kinderen gaan het huis uit en jij speelt niet meer zo’n grote rol in hun leven. Ook kun je opeens tot de ontdekking komen dat het grootste deel van je leven al voorbij is en je niet zo jong meer bent als je je misschien voelt. Je wordt toch iets minder fit en vitaal en meer vatbaar voor allerlei ziektes en aandoeningen. Ook kunnen relaties lastiger worden, waardoor je het gevoel hebt dat je dingen opnieuw moet opbouwen.
Winter: rust en afronding van het levensverhaal
Je kunt wel zeggen dat je je vanaf je zeventigste in de winter van je leven bevindt. Je bent niet langer bezig met het opbouwen van je toekomst en je doelen veranderen. Je hebt je bijdrage aan de maatschappij geleverd en nu mag je genieten van je oude dag. Mensen zouden je met respect moeten behandelen en van je willen leren. Misschien ervaar je rust en vrede, maar je kunt ook bang zijn voor wat komen gaat.
Die vrede kan heel prettig zijn, je voelt die verantwoordelijkheden niet meer zo sterk. Je leert loslaten en daardoor wordt het leven eenvoudiger. Als je terugkijkt op je leven, ben je dankbaar voor wat je allemaal hebt bereikt en wie je geworden bent. Omdat je niet meer hoeft te werken, kun je doen wat je wilt en zelf je tijd indelen. Zo heb je meer tijd voor reflectie, maar ook voor familie, vrienden en hobby’s. Je mag je levensverhaal gaan afronden en genieten van je pensioen. Ook mag je jouw ervaringen delen en daarmee de jongere generatie verder helpen.
Natuurlijk zijn er ook moeilijke dingen. Misschien gaat je fysieke en mentale gezondheid sterk achteruit en ben je bang dat je jezelf zult verliezen. Je kunt belemmerd worden in het uitvoeren van je dagelijkse taken. Je wordt steeds afhankelijker en daardoor verlies je een stukje zelfstandigheid. Je wordt steeds weer geconfronteerd met de dood. Vrienden, familieleden of zelfs je partner vallen weg en je voelt dat je wereld steeds kleiner en eenzamer wordt. Het kan zijn dat je spijt krijgt van keuzes die je eerder in je leven hebt gemaakt.
Conclusie
Al met al zien we dat elk seizoen van ons leven zijn voor- en nadelen heeft. Misschien herken je ook wat van bovenstaande aspecten. Naarmate je ouder wordt, is het steeds belangrijker om je te richten op de positieve dingen – bijvoorbeeld op je levenswijsheid, je pensioen, je eventuele kleinkinderen. Mensen van alle generaties hebben elkaar nodig en kunnen van elkaar leren. In onze cultuur mogen we best wat meer respect hebben voor ouderen en vragen naar hun levensadviezen. Blijf in elk seizoen openstaan voor nieuwe ervaringen en omarm de veranderingen die bij elke fase horen.